O możliwościach i funkcjonalności pomp ciepła w budynkach jednorodzinnych można powiedzieć wiele. Jak jednak wygląda kwestia ogrzewania budynków wielorodzinnych za pomocą ekologicznych, ekonomicznych pomp ciepła?
W tym artykule omówimy:
Ogrzewanie budynków wielomieszkaniowych - trudności
Według szacunków około 60% lokali mieszkalnych znajduje się w zabudowie wielorodzinnej. To sprawia, że stają się one idealnym miejscem do zastosowania ekologicznych rozwiązań - takich, jak właśnie pompy ciepła. Jak wygląda kwestia montażu urządzenia w takich obiektach i czy może okazać się efektywna?
Biorąc pod uwagę ostatnie, gwałtowne i duże wzrosty cen za energię elektryczną oraz ogrzewanie, to właśnie wszelkiego rodzaju budynki wielorodzinne, przynależące do wspólnot mieszkaniowych czy spółdzielni mogą najbardziej skorzystać na instalacji opierającej się na pompie ciepła. Pod tę kategorię zabudowy należy włączyć również obiekty użytkowe - takie, jak chociażby biurowce czy hotele. Pomimo istotnych różnic w samej zabudowie jedno- i wielorodzinnej, zapotrzebowanie na energię przeznaczoną do ogrzania przestrzeni mieszkalnych ma w obu przypadkach ten sam charakter. W obiektach wielomieszkaniowych należy jednak uwzględnić możliwe straty ciepła, do których dochodzi, chociażby w trakcie jego rozprowadzania do poszczególnych lokali.
Pierwsze "przeszkody" w instalacji tak pompy ciepła, jak i instalacji grzewczej opierającej się na jej pracy pojawiają się przy technicznym projekcie rozlokowania poszczególnych elementów. W domu jednorodzinnym znacznie prostsze jest dostosowanie instalacji do indywidualnych wymagań, jak i samej konstrukcji budynku. Duże obiekty, składające się z kilkunastu, a niekiedy nawet kilkudziesięciu odrębnych lokali wymagają znacznie bardziej spersonalizowanych rozwiązań projektowych (a więc także i proporcjonalnie droższych).
Możliwości wykorzystania pompy ciepła w obiektach wielorodzinnych
Najprzystępniejszą metodą wykorzystania pompy ciepła jako źródła ciepła w obiektach wielorodzinnych jest wprowadzenie instalacji już na etapie budowy ? w przypadku nowego budownictwa jest to zwyczajnie prostsze. Nie oznacza to jednak, że nie jest możliwe zamontowanie pompy ciepła w już istniejących obiektach takiego rodzaju.
Międzynarodowa Agencja Energii (IEA), na potrzeby właśnie zabudowy wielomieszkaniowej, opracowała projekt pod nazwą Annex 50 - pompy ciepła w budynkach wielorodzinnych1. W jego ramach ustalono pięć możliwych sposobów instalacji, które w ogromnym skrócie można scharakteryzować określeniem "od ogółu do szczegółu" - poszczególne projekty koncentrują się bowiem zarówno na całym obiekcie, jak i jego odrębnych częściach, stąd mówić można o:
- Centralnym systemie ogrzewania za pomocą pomp ciepła całego budynku,
- Łączonym systemie typu centralno - decentralnym,
- Systemie opartym na jednej pompie ciepła obsługującej grupę lokali mieszkaniowych,
- Instalacji z pompą ciepłą przeznaczoną do ogrzewania poszczególnych mieszkań,
- Systemie z pompą ciepła obsługującą poszczególne pomieszczenia w budynku.
Jaki model pompy ciepła do budynku wielorodzinnego?
Zasadniczo do instalacji grzewczej (w tym do podgrzewania ciepłej wody użytkowej) w budynku wielorodzinnym wykorzystać można powietrzną pompę ciepła lub gruntową pompę ciepła. Pierwsza stanowi opcję znacznie tańszą, ale mniej stabilną. Model gruntowy zapewnia energię pozyskiwaną z ustabilizowanego źródła, jest jednak nawet dwukrotnie droższy.
Biorąc pod uwagę źródła energii, stanowczo pompa ciepła gruntowa może w ostatecznym rozrachunku okazać się efektywniejsza i tańsza w eksploatacji, ponieważ zużywa mniej prądu do przetworzenia pobranej energii aniżeli pompa powietrzna.
W obu przypadkach można znacznie zminimalizować koszty eksploatacyjne, łącząc system pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną. Wówczas konieczne jest ponoszenie podwyższonych kosztów inwestycyjnych (związanych z zakupem i montażem), ale cała taka inwestycja zwróci się znacznie szybciej.