Czy propan R290 jest przyszłością czynników chłodniczych?

Artykuły o instalacjach grzewczych, Artykuły o pompach ciepła

Opublikowano: 22 września 2023

Wprowadzone przez Unię Europejską regulację odnoszące się do stosowania czynników chłodniczych w pompach ciepła początkowo wywołały obawy o możliwość dalszego stosowania urządzeń tego rodzaju. Czy w związku z tymi zmianami dojdzie do zastąpienia pozostałych substancji propanem R290? Czym charakteryzuje się ten czynnik i jakie ma wady oraz zalety?

W tym artykule omówimy:

Czynniki chłodnicze w pompach ciepła

Czynniki chłodnicze są niezbędnym elementem pracy systemu pompy ciepła. Ich stosowanie pozwala na funkcjonalne spożytkowanie energii cieplnej pozyskiwanej z zewnątrz, do zasilania ogrzewania w danym budynku.

Do tej pory pewnego rodzaju „standardowym” rozwiązaniem było wykorzystywanie czynników chłodniczych syntetycznych (f-gazów), wśród których wymienić należy, na przykład, R32 czy też R410A. Wprowadzane, unijne regulacje, mają doprowadzić do zastąpienia wymienionych substancji syntetycznych bezpieczniejszymi i naturalnymi, do których zalicza się właśnie propan R290.

W przypadku f-gazów nawet biorąc pod uwagę ich wydajność w przypadku obsługi pomp ciepła, należy pamiętać o wyróżniającym je, znacznym wskaźniku GWP (potencjału ocieplenia globalnego). Ponadto syntetyczne czynniki chłodnicze mogą stanowić także pewne zagrożenie, chociażby w przypadku wycieku.

Zobacz również Co nowe regulacje Unii Europejskiej oznaczają dla użytkowników pomp ciepła?

Czym jest propan R290?

Jak na tle wspomnianych wyżej czynników syntetycznych prezentuje się propan R290? Przede wszystkim należy podkreślić, że jest to jeden z naturalnych czynników chłodniczych, mogący stanowić doskonałą alternatywę dla R32 czy R410A. Jest wydajny energetycznie, a do tego łatwo dostępny, co czyni go odpowiednim zamiennikiem. Obecnie propan jest zresztą powszechnie stosowany w pompach ciepła o konstrukcji typu monoblok.

Wprowadzenie do standardowego użytku propanu R290 jako czynnika chłodniczego w pompach ciepła pozwoli na stopniowe ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery, co z kolei przełoży się na łagodzenie skutków efektu cieplarnianego. Można bowiem, na podstawie analizy wskaźnika GWP poszczególnych substancji, określić ich ostateczny wpływ na środowisko:

czynnik R410A – GWP o wartości 2088,
czynnik R32 – GWP o wartości 675,
propan R290 – GWP o wartości 3.

Nie da się ukryć, że propan, na tle pozostałych czynników chłodniczych, wypada, mówiąc łagodnie – imponująco. Biorąc pod uwagę fakt, że zgodnie z unijnymi regulacjami już do 2025 roku mają zostać wycofane z produkcji (nie z użytku!) urządzenia o wskaźniku GWP 750, R290 może okazać się produktem konkurencyjnym dla czynnika R32, który będzie od tego momentu znajdować się na granicy „przydatności” do użytku.

Czy propan R290 ma wady?

O ile wyjątkowo niski wskaźnik GWP propanu R290 sprawia, że czynnik ten staje się wyjątkowo ekologicznym rozwiązaniem do stosowania w pompach ciepła, o tyle jego skład chemiczny może okazać się w trakcie powszechnego użytkowania już bardziej problematyczny.

Tak, jak czynnik R32, również R290 jest substancją łatwopalną, co oznacza pewne utrudnienia i obostrzenia związane z jego stosowaniem. Innymi słowy, pompy ciepła z takim czynnikiem chłodniczym wymagają wprowadzenia znaczących systemów bezpieczeństwa. Biorąc również pod uwagę fakt, że propan ma tendencję do parowania w stosunkowo niskich temperaturach, nowe urządzenia będą musiały być zmodyfikowane pod kątem ograniczenia ryzyka nadmiernego parowania (które mogłoby być szkodliwe dla użytkownika).

Trudno mówić wprost o tym, czy czynnik R290 stanie się przyszłością nowoczesnych pomp ciepła. Analizując zarówno korzyści, jak i wady jego używania można jednak spodziewać się, że większość producentów urządzeń dostosuje tak proces budowy, jak i sposób montażu i dalszego używania pomp do większych wymogów bezpieczeństwa.

Przeczytaj również: